Skip to main content

Studie- en leesgroepen over psychiatrie & filosofie

Wij zijn begonnen met het faciliteren van het lezen en bestuderen van interessante teksten op het grensgebied van psychiatrie en filosofie. Met het opzetten van deze leesgroepen willen wij op een laagdrempelige en gelijkwaardige manier het gesprek over, en de bestudering van het grensgebied psychiatrie en filosofie bevorderen. Zowel geïnteresseerde deelnemers als leesgroepbegeleiders kunnen zich bij ons aanmelden. 

Geschikte literatuur voor de leesgroepen kan van alles zijn, het accent kan meer op het psychiatrische of het filosofische liggen, al naar gelang de voorkeur van de leesgroepbegeleider. Leesgroepen kunnen ingebed zijn in andere activiteiten van onze Stichting; een boek kan bijvoorbeeld gerecenseerd zijn op onze website, of relevant zijn voor een conferentie of cursus van ons. Leesgroepen kunnen ook zelf voor inbedding zorgen door bijvoorbeeld te werken aan een recensie van het boek, of de organisatie van een gesprek of symposium met de auteur(s). Hieronder staan de leesgroepen waarvoor u zich op dit moment kunt aanmelden. 

De volgende studie- en leesgroepen zullen bij voldoende aanmeldingen van start gaan:


​Deleuze & Guattari: Kapitalisme en Schizofrenie - Anti-Oedipus

In de lente van dit jaar start Alke Wisselink (cultuurwetenschapper en ervaringsdeskundig onderzoeker in de sociale psychiatrie) een leesgroep rond het vermaarde werk Anti-Oedipus van Gilles Deleuze en Félix Guattari uit 1972. Voor hedendaagse feministische, kritische en postmoderne filosofische benaderingen van de psychiatrie is dit een belangrijk boek, en ook voor emancipatoire bewegingen van de anti-psychiatrie, de herstelbeweging tot de hedendaagse Mad Studies is dit een klassieker. In zijn voorwoord schrijft Michel Foucault (bekend van die andere klassieke Franse tekst Geschiedenis van de waanzin) dat Anti-Oedipus geen nieuw 'theoretisch ijkpunt' zou moeten worden, maar 'praktische aanknopingspunten biedt voor artistieke praktijken als ‘ars erotica, ars theoretica, ars politica'. En: 'een vrolijk-speelse leidraad voor het niet-fascistische leven', waarmee dit dus behalve een psychiatrisch relevant werk ook een politiek en activistisch werk is. Aan de orde komen vragen als: 'Wat hebben hulpverleners, ervaringsdeskundigen en/of academici aan deze teksten'? En 'hoe kunnen zij dit integreren in hun praktijken van alledag?' Deze leesgroep bestaat uit vier online bijeenkomsten op vier dinsdagavonden (eens per twee weken), van 19.00 uur tot 21.00 uur op 8 april, 22 april, 6 mei en 20 mei. Elke keer bespreken we één hoofdstuk. De kosten bedragen 50 euro per deelnemer, en 25 euro voor studenten en ervaringsdeskundigen. Heeft u interesse in deze leesgroep?  Op dit moment zit de leesgroep vol. U kunt zich wel op de wachtlijst laten zetten. Mail dan info@psychiatrieenfilosofie.nl.

​Siebrecht Vanhooren: Het belang van de existentiële laag in de psychotherapie

Begin 2025 start George Scholte (gepensioneerd justitiepastor en auteur) een leesgroep rond ‘Op de bodem, Existentiële thema’s in psychotherapie en begeleiding’ van de Vlaamse hoogleraar klinische psychologie, cliëntgerichte en existentiële psychotherapie Siebrecht Vanhooren. Niet de labels van de DSM maar onze existentiële dimensie is in het psychotherapeutisch proces van groot belang voor Vanhooren, op basis van het beeld van de mens als dialogisch wezen met een existentieel besef. Na een verkenning van de belangrijke existentiële thema’s in ons bestaan volgt een beschouwing over lijden en groei aan dat bestaan. In zijn beschrijving van een concreet therapeutisch proces laat Vanhooren zien hoe in zo’n proces zowel de beweging bottom up áls die top down in wisselwerking kunnen leiden tot herstel en heling bij een cliënt. Het is precies de existentiële laag die zowel veel vraagt van de cliënt als de therapeut, en die kan leiden tot onvermoede emotionele en geestelijke ruimte bij een cliënt. In zes wekelijkse online bijeenkomsten van 1,5 uur op dinsdagavonden vanaf 4 februari van 19.30 - 21.00 uur gaat George Scholte zich met geïnteresseerden verdiepen in de filosofische basis van dit mensbeeld en de existentiële thema’s en vervolgens hoe deze uit te werken in een therapeutisch proces. De kosten bedragen 50 euro per deelnemer, en 25 euro voor studenten en ervaringsdeskundigen. 

Voor deze leesgroep zijn geen plaatsen meer beschikbaar, u kunt zich eventueel aanmelden voor de wachtlijst via info@psychiatrieenfilosofie.nl

​Plessner en de grenzen van menselijk gedrag

Begin 2025 start een lees- en studiegroep o.l.v. filosoof Maarten Coolen rondom het boek Lachen und Weinen van filosoof Helmuth Plessner, een van de founding fathers van de filosofische antropologie. In deze leesgroep komen psychiaters, filosofen en andere deskundigen/geïnteresseerden zes keer bij elkaar om inzicht te krijgen in Plessners visie op de mens en te onderzoeken hoe we vanuit deze antropologie meer kunnen leren over verslaving en aanverwante vormen van ontregeling. Hier vindt u meer informatie over de leesgroep (PDF). Wilt u deelnemen aan deze leesgroep of meer info? Mail info@psychiatrieenfilosofie.nl. (Er komt tevens een mogelijkheid om de bijeenkomsten digitaal bij te wonen via zoom.) Deelname aan deze leesgroep is gratis.

​Alastair Morgan: Continental Philosophy of Psychiatry: the lure of madness

Leesgroep met Wouter Kusters. Het boek van Alastair Morgan dat hier besproken wordt gaat niet over de wetenschappelijke vooruitgang van de psychiatrie, noch over diens successen of falen. Het focust op de geschiedenis van de continentale filosofie en de manier waarop deze de kennis en de praktijk van de psychiatrie heeft beïnvloed en gevormd. Eye-openers zijn de beschrijving van hoe de kritische psychiatrie en anti-psychiatrie verweven waren met het denken van de Frankfurter Schule, Herbert Marcuse en Foucault. Ook verduidelijkt en plaatst Morgan denkers als Freud, Fanon, Laing, Lacan en Deleuze in een bredere context van psychiatrie en filosofie. Een recensie van dit boek staat hier. Deze leesgroep bestaat uit vijf bijeenkomsten, is online op de donderdagavonden, 9 januari, 23 januari, 6 februari, 20 februari en 6 maart. Na afloop, op donderdagavond 20 maart hebben we een "Q&A" met Alastair Morgan zelf (online). Kosten: 62,50 euro. Studenten en ervaringsdeskundigen: 30 euro. Deze leesgroep is ondertussen van start gegaan, er zijn geen plaatsen meer beschikbaar.

Aanmelding als deelnemer of leesgroepbegeleider

U kunt zich bij ons aanmelden als geïnteresseerde van een bepaalde leesgroep via info@psychiatrieenfilosofie.nl. Zodra er voldoende deelnemers zijn voor een leesgroep ontvangt u van ons nadere informatie en kunt u zich definitief inschrijven. Wanneer u zelf een idee heeft voor een leesgroep, en deze wellicht zelf wilt begeleiden, mailt u ons dan via info@psychiatrieenfilosofie, en vertel erbij waarom u het voorgestelde boek interessant vindt, en relevant voor het grensgebied psychiatrie en filosofie. Leesgroepbegeleiders kunnen een financiële vergoeding krijgen.