Artikelen
De weerbarstige praktijk van de psychiatrische zorg
Filosofie - Tijdschrift: thema Psychopathologie
Het eerste nummer van 2024 van Filosofie- Tijdschrift is gewijd aan de relatie tussen filosofie en psychopathologie. In dit themagedeelte Psychopathologie staan o.a. een artikel van Jasper Feyaerts ('Schizofrenie, filosofie en het ongrijpbare zelf', zie hier), van Paul Moyaert ('Hoe Deleuze en Guattari waanzin verhelderen', zie hier) en van Clara Humpston ('Paradox in prisma’s. Reflecties over de almachtige passiviteit en alwetende vergetelheid in schizofrenie'). Voor meer informatie over het gehele nummer, zie hier.
Psychiatrie en het transcendentale - Jos de Kroon
Jos de Kroon werkt al lange tijd als psychiater, systeem psychotherapeut en psychoanalyticus bij zorginstelling Reinier van Arkel. In zijn opleiding, zijn promotietraject, en in zijn latere werk heeft hij zich veel met het werk van psychoanalytici als Jacques Lacan en met dat van andere filosofen beziggehouden. De laatste jaren, zo niet decennia, ontwaart hij een teloorgang in de psychiatrie van het “transcendentale”, dat volgens hem tot een verarming en verschraling van de psychiatrische zorg leidt. In dit artikel vertelt hij waarom. Lees hier het artikel (PDF)
Verslaving als veelvormige vlucht - George Scholte
De maakschappij en het ego - Steve A. Velleman
De maakschappij en het ego - Steve A. Velleman
Van arts, filosoof en psychiater-psychotherapeut Steve A. Velleman is in 2018 het boek 'De Maakschappij en het ego' verschenen. Dit boek is nu hier (PDF) te lezen. Op de achterflap staat o.a. over dit boek: "We leven in een zieke samenleving - de maakschappij - en wat haar ziek maakt is het huidig mens- en wereldbeeld. De mens is een homo economicus die kost wat kost zijn zelfgestelde doelstellingen wil behalen. Deze egogerichte zoektocht naar status en geluk vormt de 'Europese droom' die voor velen een nachtmerrie wordt. De hoofdoorzaak van het huidig onbehagen in de cultuur vormt de dominantie van de rationaliteit boven de andere vermogens van de mens, zoals voelen, willen, herinneren of verbeelden. Met dit boek levert Steve Velleman een dringende bijdrage aan het debat over de ultieme bestemming van de mens. Hij waagt de sprong van de mens als louter rationeel subject naar de mens die leeft vanuit de open dimensie van zijn ziel."
Elke van Buggenhout (muzikant; piano-improvisatie & muziektherapeut) en Bert van den Bergh (filosoof & psycholoog) vatten in het voetspoor van fenomenologische benaderingen depressie op als een verstoring van de elementaire afstemming tussen (in)dividu, wereld en ander. Het fenomeen depressie voert in die opvatting naar de bodem van de menselijke existentie en zodoende naar het hart van onze hedendaagse cultuur. In dit licht verbinden zij een oneigentijds muziektheoretisch perspectief met kritische muziekfilosofische duidingen van onze westerse muziekcultuur. Voorts slaan zij een brug naar cultuurtheoretische interpretaties van onze laatmoderne cultuur als geheel, die op verschillende wijzen en in diverse sferen grondig ‘ont-stemd’ kan heten. Zij doen dit alles uitgebreid in een binnenkort te verschijnen essay, waarvan in dit artikel de hoofdgedachten zijn gevat.
Het mystieke moment van René Girard - Berry Vorstenbosch
De genezing door en van een electroshock kuur: een terugblik - Egbert Tellegen
'Om de rol van ervaringsdeskundigen in de GGZ af te bakenen zijn filosofen nodig' - Blog Roy Dings op Sociale Vraagstukken
Over de realiteit van waanervaringen bij schizofrenie. Een kwalitatieve fenomenologische studie - door Jasper Feyaerts, Wouter Kusters, Zeno van Duppen, Stijn Vanheule, Inez Myin-Germeys en Louis Sass
Dit artikel verscheen eerder in het Engels in de Lancet, zie hier.
Waanideeën bij schizofrenie worden vaak opgevat als foute gedachten en overtuigingen over de dagelijkse realiteit. Cognitieve verklaringen doen echter zelden recht aan de geleefde ervaring. Dit artikel doet verslag van een kwalitatief onderzoek naar hoe de werkelijkheid wordt ervaren door 18 geïnterviewden met een klinische schizofrenie-spectrumdiagnose. Gevonden werd dat waanideeën vaak ingebed zijn in brede veranderingen van de basale realiteitservaring, waarbij quasi-onuitsprekelijke atmosferische en ontologische kwaliteiten betrokken zijn die het gewoonlijke, vanzelfsprekende gevoel van de wereld als ondubbelzinnig echt, volledig aanwezig en gedeeld met anderen ondermijnen. Waanvoorstellingen van de realiteit kunnen op verschillende manieren verschillen van de standaardrealiteit en deelnemers zijn zich vaak bewust van het onderscheid tussen waanvoorstellingen en standaardwerkelijkheid. De waanervaringen kunnen een blijvende waarde en betekenis hebben die niet volledig wordt verklaard en begrepen binnen een strikt medisch perspectief. Voor het artikel klik hier (PDF).
Morele verwondingen: Naar een interdisciplinaire benadering van psychische problematiek onder militairen - door Tine Molendijk
Sanneke de Haan benoemd tot bijzonder hoogleraar psychiatrie en filosofie
Prof. dr. Sanneke de Haan is kortgeleden benoemd tot bijzonder hoogleraar psychiatrie en filosofie.
Deze leerstoel wordt mogelijk gemaakt door onze Stichting Psychiatrie en Filosofie, Stichting Socrates en de Erasmus School of Philosophy in Rotterdam, waar zij werkzaam zal zijn. De leerstoel Psychiatrie en Filosofie richt zich op het grensgebied van psychiatrie en filosofie, waar belangrijke debatten plaatsvinden, zoals tussen de psychiatrie als wetenschappelijke discipline en de maatschappelijke en culturele context van mens en patiënt. Erasmus School of Philosophy heeft onlangs een interview gepubliceerd met Sanneke, met als titel 'Denken waar het pijn doet'. Lees hier dit interview met Sanneke waarin ze onder meer vertelt hoe ze invulling wil geven aan de leerstoel.
(Bron: Erasmus School of Philosophy)
Sanneke de Haan benoemd tot bijzonder hoogleraar psychiatrie en filosofie
Prof. dr. Sanneke de Haan is kortgeleden benoemd tot bijzonder hoogleraar psychiatrie en filosofie.
Deze leerstoel wordt mogelijk gemaakt door onze Stichting Psychiatrie en Filosofie, Stichting Socrates en de Erasmus School of Philosophy in Rotterdam, waar zij werkzaam zal zijn. De leerstoel Psychiatrie en Filosofie richt zich op het grensgebied van psychiatrie en filosofie, waar belangrijke debatten plaatsvinden, zoals tussen de psychiatrie als wetenschappelijke discipline en de maatschappelijke en culturele context van mens en patiënt. Erasmus School of Philosophy heeft onlangs een interview gepubliceerd met Sanneke, met als titel 'Denken waar het pijn doet'. Lees hier dit interview met Sanneke waarin ze onder meer vertelt hoe ze invulling wil geven aan de leerstoel.(Bron: Erasmus School of Philosophy)
