Uitslag Van Helsdingenprijsvraag 2013

Van Helsdingenprijs 2013: Etikettering als houvast

In 2013 hielden we voor de tweede maal een prijsvraag speciaal gericht op studenten en mensen in opleiding. 2013 was het jaar dat een nieuwe DSM verscheen. Daarom hadden wij als thema voor de prijsvraag gekozen: “etikettering als houvast”. Het prijzengeld bedroeg 2.500 euro. Ons juryrapport over alle inzendingen vindt u hier.

Prijzen
De eerste prijs was voor Olivier Lemeire: 'Soortgelijke stoornissen: Over nut en validiteit van classificatie in de psychiatrie'. Het essay van Lemeire is gepubliceerd in het Tijdschrift voor Filosofie. U kunt dit essay hier downloaden.
De tweede prijs was voor Annemarie Kohne: 'De realiteitsaanspraak van het psychiatrisch etiket'. U kunt dit essay hier downloaden.
De derde prijs was voor Zeno van Duppen die twee essays inzond: 'Wat is de wetenschappelijke grond voor de psychiatrische diagnostiek?' en 'Wat is een psychiatrische ziekte? Een ontologisch antwoord.' Deze zijn hier en hier te downloaden. 

Overige inzendingen
  • Jasper Feyaerts: Het onbehagen in de DSM en de terugkeer naar het subject. Download hier. Jasper Feyaerts werkt aan de Universiteit Gent, en schreef ook het volgende stuk over Lacan, Merleau-Ponty, subjectiviteit en waanzin, te verschijnen in Gherovici & Steinkoler (eds.): Lacan on Madness: Madness, Yes You Can't. Dit is hier te vinden.
  • Sandra Kuipers: De DSM en multifunctionaliteit: een noodzakelijk kwaad? Download hier.
  • Hanna van Loo, Jan-Willem Romeijn: Psychiatric Disease Classification: Fact or Artefact? 
  • Hannes den Ouden: Langs weerszijden van de studiemedaille. Download hier.
  • Sandra van der Salm: Wanneer etikettering niet dichotoom is: het dynamische raakvlak van hysterie, neurologie en vrije wil. (Van der Salm publiceerde eerder in "J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2012 Dec en 2013 Jul").
  • Rob Sips: Etikettering als houvast. Download hier.
  • Jacob Zwaan: Etikettering als houvast. Download hier.

Oorspronkelijke tekst over de prijsvraag van 2013 luidde als volgt:
In de stroom van het leven kan je ten onder gaan wanneer je een houvast mist: een gevoel van identiteit, een richtinggevend perspectief of andere vormen van zingeving. Dat geldt ook voor de psychiatrie, zowel voor de psychiatrisch patiënt als voor de psychiater en zijn/haar medewerkers. Er belanden ieder jaar duizenden mensen bij duizenden hulpverleners met een veelheid aan klachten en verschijnselen. Om orde in de chaos te brengen zijn er classificatiesystemen bedacht waarmee enerzijds psychiaters hun cliënten kunnen categoriseren en anderzijds cliënten zichzelf ruwweg kunnen begrijpen. Deze classificatiesystemen - zoals de DSM - hebben, met hun concepten, labels of ‘etiketten’, grote invloed en ze bepalen de richting van verdere behandeling door de psychiater. Ze dringen, gewild of ongewild, ook een bepaald beeld - of etiket - op aan de patiënten over hunzelf. Daarnaast hebben ze maatschappelijke consequenties, van de vraag over hoeveel en wat voor soort behandeling vergoed wordt tot de vraag in hoeverre iemand juridisch gezien ‘toerekeningsvatbaar’ is.
Kortom, de classificaties en de categorieën die in het psychiatrisch discours in omloop zijn, zijn belangrijk en invloedrijk. Nu voor het eerst in bijna twintig jaar er een nieuw invloedrijk classificatiesysteem - de DSM-5 - is verschenen, willen we dit aangrijpen om studenten en mensen in opleiding op te roepen een essay te schrijven dat dieper ingaat op de filosofische vooronderstellingen van de DSM(-5) en classificatie in de psychiatrie in het algemeen. 

De voorwaarden die we stellen aan de inzenders zijn de volgende:
- Inzenders moeten ingeschreven zijn als student, AiO of OiO aan een nederlandstalige onderwijsinstelling, en/of ze zijn arts-assistent in opleiding tot psychiater.
- De inzender is geboren na 1 januari 1981.
- De ingezonden tekst mag niet al eerder of door een ander gepubliceerd zijn.
- De inzending moet ons voor 1 oktober 2013 bereikt hebben.
- De inzender moet verbonden zijn met het Nederlandse taal- en cultuurgebied. Dit is het geval wanneer hij/zij de Nederlandse nationaliteit heeft of dusdanig onderdeel is van de Nederlandse of Vlaamse samenleving dat hij/zij in staat is om in het Nederlands een korte samenvatting van het werk te geven, en eventueel bij de uitreiking mondelinge toelichting in het Nederlands te leveren. Mensen van andere nationaliteiten kunnen meedoen op voorwaarde dat ze het Nederlands (in één van haar varianten) voldoende machtig zijn.
- De ingezonden tekst is bij voorkeur in het Nederlands geschreven, maar gezien de huidige status van het Nederlands mag evengoed werk in het Engels worden ingezonden. In dat geval moet de inzender bereid (en in staat) zijn een samenvatting in het Nederlands te schrijven. 

Inhoudelijke  kwaliteiten aan de hand waarvan wij inzendingen beoordelen, zijn: 
- De ingezonden tekst telt maximaal 7.000 woorden.
- De tekst moet relevant zijn t.a.v. het thema
.- De ingezonden tekst moet vernieuwend en origineel zijn en dient ingebed te zijn in eerder gedachtegoed en literatuur uit de psychiatrie en filosofie.
- De ingezonden tekst moet samenhang vertonen. 
- De prijs gaat niet naar de meest literaire inzending, desalniettemin waarderen we helderheid, doorzichtigheid en een pakkende stijl. 

Jurysamenstelling:
Prof.dr. Arjan Braam, 
Dr. Wouter Kusters 
Prof. dr. Heleen Pott
Drs. Rob de Vries